امروزه دستگاه‌های زیادی وجود دارد که به کمک بشر آمده است تا کار او را راحت‌تر کند. در کارگاه‌ها و صنایع مختلف و حتی در خانه‌ها، برای اتصال قطعات یا سوراخ کردن سطوح سخت (فلزی، سنگی و یا بتنی) از دریل استفاده می‌شود. برای برش زدن سنگ، چوب، فلز و یا سرامیک هم از دستگاه دیگری به نام فرز استفاده می‌شود که در اصطلاح به آن سنگ فرز نیز می‌گویند. اما نحوه کار این دستگاه چگونه است و چه کاربردی دارد؟ اگر می‌خواهید بدانید دستگاه فرز چیست و چطور در صنایع مختلف از آن استفاده می‌شود، این مطلب را از دست ندهید.
دستگاه فرز چیست؟
فرزکاری که می‌تواند به شکل برش زدن و یا پولیش یک سطح باشد، توسط این دستگاه انجام می شود که روی آن یک تیغه گرد قرار می‌گیرد. بیشترین استفاده از دستگاه سنگ فرز برای صنعت ساختمان سازی است تا با کمک آن، سطوح سنگ و سرامیک را برش بزنند. یک سرامیک‌کار برای اینکه بتواند قطعات سنگ و سرامیک را روی کف یا دیوارها بزند و آن‌ها را با اندازه دقیق درآورد، به این دستگاه نیاز دارد.
با علامت‌گذاری روی سنگ یا سرامیک میتوانید تیغه دستگاه را روی علامت خط‌کشی شده حرکت دهید. با روشن شدن دستگاه و چرخیدن تیغه، سطح مورد نظر برش می‌خورد. از دستگاه‌های فرز می‌توان برای برش زدن قطعات بزرگ و کوچک استفاده کرد. ضمن اینکه قابل استفاده برای سطوح چوبی، فلزی، پلاستیکی و سنگی است و میتوانید برای پولیش کردن نیز از آن استفاده کنید. به طوری که در صنایع لوازم خانگی و خودروسازی برای پولیش کردن رنگ فلزات، از این دستگاه استفاده می‌شود.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه فرز
دستگاه فرز از چندین قطعه تشکیل شده است تا شما بتوانید از آن برای کارهای ساختمانی و صنعتی استفاده کنید. اجزای تشکیل‌دهنده این دستگاه عبارتند از:
- دسته دستگاه
- پایه دستگاه
- موتور دستگاه
- صفحه برش (تیغه)
- کلید روشن کردن
- دکمه چرخش دسته
- قاب محافظ آلومینیومی
- قطعه تعویض زغال کربن
- شاسی قفل کن اتومات صفحه
- محل اتصال پمپ آب در برخی از مدل ها
معرفی انواع دستگاه فرزها
این دستگاه به اشکال و کاربردهای مختلفی در بازار موجود است که انواع آن عبارتند از:
مینی فرز
همانطور که از اسم آن مشخص است، اندازه و قدرت محدود دارد و از آن برای روی سطوح فلزی و سنگی استفاده می‌شود. مینی فرز برای تیز کردن تیغه‌ها، چاقو، قیچی و یا برداشتن لکه رنگ و زنگ‌زدگی کاربرد دارد. این دستگاه برای پولیش کردن رنگ خودروها نیز استفاده می‌شود. میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله راهنمای خرید مینی فرز را مطالعه کنید.
سنگ فرز
فرز سنگبری نیز در پولیش کردن و تراشکاری استفاده می‌شود و یک صفحه دیسک روی آن قرار دارد. با چرخش این صفحه، دستگاه قادر است از آن برای پولیش کردن یا برش زدن سنگ، سرامیک، موزاییک و … استفاده کند.
فرز انگشتی
فرز انگشتی یکی دیگر از انواع دستگاه فرز است که از آن برای کارهای سبک روی سنگ و یا فلز استفاده می‌شود. همانطور که از اسم آن مشخص است، اندازه کوچکی دارد برای کارهای تزئینی روی سنگ و فلز (جواهرات، منبت کاری و ….) استفاده می‌شود.
فرز فرم
از این دستگاه فرز به منظور شکل دادن به قطعات مختلف استفاده می‌شود و به چندین صورت (شیار بلند، تک شیاره و شیار دوبل) وجود دارد. وجود شیار در فرز فرم این امکان را به شما می‌دهد تا بتوانید چند قطعه را به یکدیگر متصل کنید. از فرز فرم می‌توان برای برداشتن براده و زنگ، تراشکاری و یا حکاکی استفاده کرد.
اور فرز
نوع دیگری از دستگاه‌های فرز به نام «اور فرز» هستند که از آن‌ها در صنعت چوب و نجاری استفاده می‌شود. با استفاده از اور فرز میتوانید لبه‌های تیز و زاویه‌دار چوب را به شکل گرد درآورید و یا شیارهایی را ایجاد کنید.
فرز آهنگری
بله درست است! از این فرز تنها برای کارهای آهنگری و صنعتی استفاده می‌شود و قادر است اجسام سفت و سخت فلزی را به راحتی برش بزند. ضمن اینکه فرز آهنگری برای تیز کردن چاقو، قیچی و ابزارهای باغبانی نیز استفاده می‌شود.
مینی فرز شارژی
یکی از اشکال دستگاه فرز در بازار به صورت شارژی و بدون سیم طراحی شده است تا از آن بتوانید برای محیط‌هایی که به برق دسترسی ندارید، استفاده کنید. مینی فرز شارژی با باطری عمل می‌کند و خبری از سیم نیست.
فرز رومیزی
این دستگاه دارای یک پایه است که باید آن را روی میز نصب کنید. این نوع فرز قابلیت جابجایی ندارد و باید سطوح را در زیر آن (روی میز) قرار دهید تا بتوان از آن استفاده کرد. برای برداشتن رنگ، زنگ زدگی و یا شکل دادن به مته و تعمیر ابزارها از این نوع فرز استفاده می‌شود.
کاربرد سنگ فرز چیست؟
همانطور که در بخش انواع دستگاه فرز اشاره کردیم، چندین شکل از این وسیله در بازار موجود است که هر یک کاربردهای متفاوتی دارند. به طور کلی از دستگاه سنگ فرز برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- برداشتن رنگ و زنگ‌زدگی (پولیش کردن و پرداخت سطوح)
- آماده‌سازی سطح قبل از رنگ‌آمیزی
- برش زدن سطوح سفت و سخت (موزاییک، PVC، فلزات، سنگ، کاشی و …)
- تیز کردن تیغه‌ها، ابزارهای باغبانی و چاقو
- استفاده برای کنده‌کاری روی چوب (منبت‌کاری) در صنایع مبلمان‌سازی
- منحنی کردن زاویه‌های سطوح سخت
- برای ایجاد شیب در سطوح سفت و سخت
مزایای استفاده از دستگاه فرز
مهمترین مزیت‌های استفاده از این دستگاه عبارت است از:
- افزایش سرعت کار در صنایع
- امکان استفاده در صنعت ساختمان سازی
- برش زدن صاف و زیبا
- قابلیت استفاده برای سطوح سخت (بتن، فلز، پلاستیک فشرده و …)
نحوه عملکرد دستگاه فرز
این دستگاه دارای یک صفحه (تیغه) است که با روشن شدن موتور، می‌چرخد و سطح مورد نظر را برش می‌زند. همانطور که در بخش اجزای فرز گفتیم، در همه انواع این دستگاه یک موتور قرار دارد که قدرت آن می‌تواند کم یا زیاد باشد و بر روی قدرت و سرعت چرخش تیغه تاثیر بگذارد.
دستگاه به شکلی طراحی شده است که به راحتی در دست شما قرار می‌گیرد تا زمان روشن شدن، بتوانید آن را محکم نگهدارید. سپس تیغه دستگاه باید روی قسمت مورد نظر بچرخد تا آن را برش بزند یا پرداخت کند.
نکات ایمنی هنگام استفاده از دستگاه فرز
با توجه به اینکه این دستگاه دارای یک تیغه است که با سرعت بالا (حداقل 8 هزار دور در دقیقه) می‌چرخد و قادر است سطوح سفت و سخت را برش بزند، باید زمان کار به چند نکته دقت داشته باشید:
- زمان روشن شدن و برش زدن، گرد و غبار زیادی تولید می‌شود که نباید وارد چشم‌های شما شود. پس استفاده از عینک مخصوص ضرورت دارد.
- برای برش زدن سطوح فلزی حتما قبل از روشن شدن دستگاه دستکش، کلاه و لباس ایمنی بپوشید.
- قبل از روشن کردن دستگاه فرز، ابتدا محل مورد نظر را با ماژیک علامت بزنید و سپس دستگاه را محکم در دست نگهدارید و تیغه را روی سطح مورد نظر ثابت کنید.
مهم ترین نکات هنگام خرید دستگاه فرز
برای خرید این محصول به چند نکته دقت داشته باشید:
- نوع فرز باید با نیاز شما همخوانی داشته باشد.
- برای محیط‌هایی که به برق دسترسی ندارید، فرز شارژی تهیه کنید.
- برای سطوح سخت و کارهای سنگین، فرز برقی خریداری کنید.
- به برند و شرکت سازنده توجه داشته باشید. زیرا برندهای معتبر استانداردهای روز دنیا را در فرآیند تولید محصولاتشان رعایت می‌کنند.
حرف آخر
فرز دستگاهی که می‌تواند برای پرداخت کردن، پولیش کردن، برش زدن، ایجاد شیب روی سطوح سخت، تیز کردن ابزارهای باغبانی و … استفاده شود. این دستگاه به اشکال مختلفی در بازار وجود دارد که تلاش کردیم در این مطلب به معرفی انواع آن بپردازیم. امیدواریم آنچه گفته شد مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
سوالات متداول
دستگاه فرز در کجا استفاده می‌شود؟
از این دستگاه برای کارهای ساختمانی، تولید لوازم خانگی، خودروسازی و … کاربرد دارد و حتی برای ساخت جواهرات و منبت کاری روی چوب نیز استفاده می‌شود.
چند نوع دیسک برشی داریم و مهمترین کاربرد آن ها چیست؟
10 نوع دیسک برشی داریم که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به استیل بر، آهن بر، ساب و سایش و سنگ بر اشاره کرد.
درمل نوعی فرز مینیاتوری است که در کارهای ظریف کاربرد دارد.
کله گی (head) دستگاه فرز چیست؟
این قطعه به کمک موتور به گردش درمیاد و وظیفه دارد براده‌های موجود روی سطح را بردارد.
اجزای اصلی سنگ فرز چه مواردی هستند؟
اجزای اصلی این ابزار عبارتند از: صفحه، دسته کمکی، قاب محافظ، مهره نگهدارنده، موتور، قفل اسپیندل و کلید روشن/ خاموش
